Arpacık ve Şalazyon

Arpacık (hordeolum) nedir?

Arpacık (tıbbi adı: hordeolum) kirpik dibinde veya göz kapağında gelişen kızarık, ağrılı şişliğe denir. Genellikle bakterilere bağlı enfeksiyon sonucu gelişir. Göz kapak iltihabı (blefarit) bulunan kişilerde daha sık görülür.  İki tipi bulunur.

1. Dış arpacık: En sık bu tip görülür. Kıl kökünde meydana gelen bakteriyel enfeksiyondur. Sivilceye benzer görünümdedir. Ağrı, hassasiyet ve şişlik vardır.
2. İç arpacık: Daha nadir görülür. Göz kapağının içindedir. Genellikle yağ bezlerinin bakteriyel enfeksiyonu sonucu oluşur.

Şalazyon Nedir?

Göz kapaklarının içinde bulunan yağ bezleri tıkanırsa yağ salgısı bez içinde birikir ve bez şişer. Bunun sonucunda bölgede iltihabi reaksiyon olur. Bazen arpacık sonrası da şalazyon gelişebilir. Erken dönemde ağrı yapmadığı için fark edilmeyebilir. Fakat zamanla büyür ve şişlikle beraber kızarıklık meydana gelir. Dokunmayla ağrı oluşabilir. Eğer tedavi edilmez ve çok büyürse göze baskı yapıp  astigmata  ve sonuçta bulanık görmeye sebep olabilir.

Arpacık ile şalazyon nasıl ayırt edilir?

Arpacık ile şalazyonu ayırt etmek her zaman kolay olmayabilir. Genel olarak arpacık kapak kenarında olurken şalazyon daha çok kapak  kenarından geride olur. Arpacık enfeksiyona bağlı geliştiğinden ağrılı, kızarık ve şiştir. Bazen tüm göz kapağı şiş olabilir. Ucunda iltihaplı nokta görülür. Şalazyon ise yağ bezinin tıkanmasıyla meydana gelir ve enfeksiyon olmadığı için çok ağrılı değildir.

Arpacık ve şalazyonun belirtileri nelerdir?

• Arpacıkta;
  • Kirpik köküne yakın bölgede ağrılı ve kızarık şişlik
  • Şişliğin ortasında sarı renkli iltihap odağı
  • Kaşıntı
  • Sulanma
  • Göz kapağında ödem

gibi belirtiler olur.

• Şalazyonda;
  • Fazla ağrı yapmayan kapak içinde sert şişlik
  • Şalazyon büyükse bulanık görme

gibi belirtiler olur.

Arpacık ve şalazyon daha çok kimlerde görülür?

Bu hastalıklar aslında herkeste olabilir. Fakat;

• Göz kapak iltihabı
• Akne rozasea veya seboreik dermatit gibi cilt hastalıkları
• Yağlı cilt ve kepekli saç yapısı
• Daha önceden arpacık ve şalazyon geçirilmiş olması

Gibi durumlarda daha sık görülür. Bunlar dışında gözleri çok sık kaşımak, lens kullanıyorsanız elleri yıkamadan lensleri takmak ve gözler makyajlı uyumak gibi durumlar da bu hastalıkların gelişme riskini arttırır.

Arpacık ve şalazyonun nasıl tedavi edilir?

Özellikle arpacığın görüntüsü, sivilceye benzediği için bazen hastalar tarafından patlatılmaya çalışılır. Bu kesinlikle yapılmamalı aksi takdirde enfeksiyon göz kapağına yayılıp daha ciddi problemlere yol açabilir.

Arpacık:

• Çoğu zaman tedavi gerekmez; çünkü çoğu arpacığın ucu 3-4 gün içinde kendiliğinden patlar ve boşalır
• Sıcak pansuman ; ağrıyı azaltıp iltihabın arpacık ucunda toplanmasına ve patlayıp dışarı akmasına yardımcı olacaktır.
• makyaj ve kontak lens kullanımına ara verilir;
• kirpik epilasyonu; Eğer hastada dış arpacık varsa etkilenen kirpik çekilir. Böylece enfeksiyon odağı ortadan kaldırılmış olur ve iltihabın akması sağlanır.
• Arpacık boşaltılır; göz hekimi tarafından yapılmalıdır. Arpacık ucuna küçük bir kesi yapılır ve arpacığa bastırılarak iltihabın akması sağlanır. Kesinlikle kendiniz yapmamalısınız, aksi takdirde enfeksiyonun göz kapağına yayılmasına sebep olabilirsiniz.
• Antibiyotik ve kortizon içeren damlalar; enfeksiyonun kontrol altına alınıp iltihabın azaltılmasına yardımcı olurlar. Doktorunuz tarafından tavsiye edilen şekilde kullanılır.
• Antibiyotik hap; çoğu zaman gerekli değildir. Enfeksiyon cilde yayılmış ise bunu kontrol altına almak için nadiren gerekebilir.

Şalazyon:

• Çoğu zaman tedavi gerekmez; Hastaların yarısında kendiliğinden düzelir. Bu 2-6 ay sürebilir. Eğer hastaya bir rahatsızlık vermiyorsa tedavisiz beklenebilir.
• Sıcak pansuman; ağrı, kızarıklık, şişlik gibi şikayetleri azaltır. Kist içindeki katılaşmış sıvıyı akışkan hale getirir ve boşalmasını kolaylaştırabilir.
• Masaj; sıcak pansuman sonrası kist üzerine masaj yapılmasını kistin boşalmasını kolaylaştırır.
• Antibiyotikli damlalar; şalazyonda enfeksiyon söz konusu olmadığından kullanılması gerekmez.
• Ameliyat; eğer şalazyon tüm tedvilere rağmen düzelmiyorsa veya göze baskı yapıp görme bozukluğu yarıtıyorsa ameliyetla boşaltılması gerekir. Göz kapağı iç tarafından küçük bir kesi ile kist boşaltılır ve içi temizlenir.