Blefarit (Göz Kapağı İltihabı)

Blefarit (Göz Kapağı İltihabı) Nedir?

Blefarit göz kapağı iltihabı demektir. Genellikle her iki gözde olur ve özellikle kapak kenarlarını etkiler. Bu yüzden kirpik dibi iltihabı olarak da adlandırılır. Göz kapakları kızarık, şiş ve hassastır. Kirpiklerin üzerinde kepeklenme ve yağlı birikintiler oluşur. Özellikle yağlı cilt yapısına sahip olan kişiler ile seboreik dermatit, rozasea ve egzema denilen cilt hastalıklarına sahip kişilerde daha sıktır.

Göz Kapağı İltihabının Sebebi Nedir?

Göz kapağı iltihabı birçok faktöre bağlı olarak gelişir.  Hem alt hem üst göz kapağında çok sayıda küçük yağ bezleri bulunur. Bu yağ bezlerinin ağızları hemen kirpiklerin diplerine açılır. Salgılanan yağ, gözyaşı tabakasının bir katmanını oluşturur. Bazı kişilerde (özellikle yağlı cilt yapısı olanlar)  bu yağ bezlerinin çalışması bozulur ve yağ bezleri salgısı, bezlerin içinde birikerek  iltihaplanır. Ayrıca insanların kapaklarında çeşitli bakteriler bulunur. 

Göz Kapağı iltihabı ne gibi şikayetlere neden olur?

Göz kapağı iltihabı birçok şikayet ve belirtiye sebep olabilir. Yağ bezleri salgısının bozulması ve bakterilerin salgıladığı toksinler sebebiyle; sulanma, kaşıntı, batma, yanma, kızarıklık, kapaklarda şişlik, kirpiklede kepeklenme ve  çapaklanma olur. Ayrıca uzun süre tedavisiz kaldığında kirpiklerde dökülme (madarozis), ve kirpiklerde renk değişimi (poliozis)gibi kirpik problemlerine sebep olur. Göz kapaklarındaki yağ bezlerinin mikrop kapmasıyla arpacık oluşumu ve yağ bezi kisti (şalazyon) meydana gelebilir. Kapaklardaki iltihap uzun dönemde kapak anatomisini bozarak kapakta içe dönme (entropiyon) ve kapakta dışa dönme (ektropiyon) gibi daha ciddi hastalıklara sebep olabilir.   

Göz kapağı iltihabı tanısı nasıl konur?

Göz kapağı iltihabı tanısı hastanın şikayetlerinin dinlenmesi ve göz kapaklarının detaylı muayenesi ile konur. Göz doktorunuz muayene bulgularına göre göz kapağı iltahabının sebebini ve tipini belirleyecektir. Bu bulgulara göre de tedavinizi planlayacaktır.

Göz kapağı iltihabı nasıl tedavi edilir?

Göz kapağı itihabını  tamamen tedavi etmek maalesef mümkün değildir. Uygulanan tedaviler hastalığı kontrol altında tutmaya ve şikayetleri azaltıp hastayı rahatlatmaya yöneliktir. Çoğu hastada sıcak pansuman ve göz kapak temizliği yeterli olurken bazen damla şeklinde veya ağızdan antibiyotik gerekebilir. Uygulanan tedaviler kesildikten sonra her zaman için hastalığın tekrarlama durumu vardır.

• Sıcak Pansuman;

Sıcak pansumanda amaç kirpik kenarlarında birikmiş olan yağ birikintilerini ve kapaklardaki yağ bezlerinde biriken salgıyı yumuşatmak ve yağ bezlerinin tıkanan ağızlarının açılmasını sağlamaktır. Temiz bir bez veya pamuk sıcak suya batırılır. İyice sıkılarak fazla suyu alınır. Bu sıcak bez göz kapakları üzerinde en az 1 dakika bekletilir. Eğer çabuk soğursa tekrar suya batırılıp ısıtılabilir. Özellikle sabah kalkınca yapılması daha uygun olur. Eğer iltihap şiddetliyse gün içerisinde de birkaç kez uygulanabilir.

• Göz Kapak Masajı;

Burada amaç göz kapaklarındaki yağ bezlerinde birikmiş salgının çıkartılıp yağ bezlerinin rahatlatılmasıdır. Göz kapakları kapalıyken sırayla üst ve alt kapaklara mesaj yapılır. Üst kapaklar yukarıdan aşağıya, alt kapaklar aşağıdan yukarıya doğru  işaret parmağınız yardımıyla bastırılarak 5-10 kez masaj yapılır. Bu masajı parmağımızla diş macunu tüpünü sıvazlayarak sıkma işine benzetebiliriz. Yani bir nevi yağ bezleri sağılır.  Bu şekilde yağ bezlerinin içinde birikmiş olan iltihaplı salgı boşaltılır. Bu sayede yağ bezleri rahatlar ve göz kapaklarındaki hassasiyet azalır.

• Göz kapak temizliği;

Sıcak pansuman ve kapak masajı sonrasında göz kapağı kenarında biriken yağ kalıntılarını ve bakterileri temizlemek için uygulanır. Temiz bir kaba sıcak su konur ve içine bebek şampuanı veya piyasada satılan göz şampuanlarından bir miktar eklenir. Temiz bir pamuk veya bez bu karışıma batırıldıktan sonra, kirpik dipleri ve göz kapağındaki yağlı birikintiler ve kabuklar gidene kadar, en az 15 saniye iyice temizlenir. Daha sonra ılık suyla yüz yıkanır. Günde birkaç kez yapılması uygun olur. Göz kapak temizliği sonrası geceleri kapak kenarına çay ağacı yağı sürülerek buradaki parazitlerin kontrolü sağlanır. 

• Cilt ve saç bakımı;

Eğer yağlı cilt yapısı ve kepekli saç yapısına sahipseniz, bunların kontrol altına alınması göz kapak iltihabının da düzelmesine yardımcı olacaktır. Banyo sırasında yağlı ciltlere uygun anti bakteriyel sabun kullanılması ve kepek şampuanı kullanımı, göz kapağı iltihabına bağlı şikayetleri azaltır. Ayrıca her sabah göz kapaklarının bebek şampuanı ile yıkanması kirpiklerdeki birikintilerin ve bakteri miktarının azalmasını sağlayacaktır.

Aşırı yağlı gıdalardan uzak durmak, katı yağ yerine zeytinyağı ve balık yağı gibi omega-3 yönünden zengin yağların kullanımı göz kapağındaki yağ bezlerinin daha düzenli çalışmasını sağlar.

• Göz damlaları;

Göz kapağı iltihabında bakterilerde rol oynadığından bunların miktarını azaltmak için antibiyotikli göz damlaları ve merhem kullanılabilir. Ayrıca iltihabı baskılamak ve kızarıklık, kaşıntı yanma gibi şikayetleri azaltmak için hafif kortizon içeren damlalar kullanılabilir. Göz kapak iltihabı göz kuruluğuna da sebep olduğundan, göz doktorunuz suni göz yaşı damlaları kullanmanızı isteyebilir.

• Antibiyotikler;

Bazen göz kapak iltihabı çok şiddetli olabilir. Bu durumda ağızdan antibiyotik kullanımı gerekebilir. Antibiyotik kullanımı mutlaka doktorunuzun tavsiyesi ve tarif ettiği şekilde olmalıdır.

Göz kapak iltihabının tekrarlaması nasıl engellenir?

Göz kapak iltihabı kronik ve tekrarlayıcı bir hastalıktır. Hastalığının tekrarlamasını engellemenin en iyi yolu bakterilerin, yağ bikintilerinin ve demodex parazitinin tekrar çoğalmasını engellemektir. Bunun için göz kapak temizliğinin düzenli olarak yapılması çok önemlidir. Göz kapak iltihabı düzelmiş olsa bile sıcak pansuman, masaj ve temizlik belli aralıklarla yapılmalıdır. Ayrıca omega-3 tüketimi artırılmalı, katı yağ ve margarin türevi zararlı yağları içeren yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Seboreik dermatit ve rozasea gibi cilt hastalıkları varsa bunların tedavisi yapılmalıdır.