Vitrektomi Nedir?
Vitreusun çıkarılıp temizlenmesi ameliyatına vitrektomi denir. Gözün iç yüzeyini bir çarşaf gibi saran ve görme sinyallerini oluşturan ince sinir tabakasına retina denir. Gözün içini dolduran jel maddesine ise vitreus denir. Vitreus normalde retinaya yapışıktır. Bazı hastalıklarda vitreus maddesi bulanıklaşır ve görmeyi bozabilir. Bazende retinaya müdahale edebilmek için vitreusun çıkarılması gerekir. Bu sayede:
- Kanama temizliği
- Yara dokusu ve kırışıklık düzeltilmesi
- Makula delik tamiri
- Retina yırtık tamiri
- Göz içi yabancı cisim çıkarılması
gibi gerekli müdahaleler yapılabilir.
Vitrektomi ameliyatı hangi durumlarda gerekir?
Vitrektomi genel olarak vitreusun (jel maddesi) bulanıklaştığı durumlar ve bazı retina hastalıklarında yapılır. Bunlar:
- retina dekolmanı
- makula deliği
- diyabete bağlı kanama ve retina hastalıkları
- retina yüzeyinde zar oluşumu (epiretinal membran)
- katarak ameliyatına bağlı komplikasyonlar
- tanı amaçlı örnek alınması
- travma ve göz içi yabancı cisim
- endoftalmi (göz içi mikrop kapması)
- üveite bağlı vitre bulanıklıkları gibi hastalıklarda yapılır.
Vitrektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Vitrektomi ameliyatı ayaktan yapılabilen bir işlemdir. Yani hastanın hastanede kalması gerekmez. Özel bir durum yoksa hasta aynı gün taburcu edilir. Çoğu hastada göz kenarına uygulanan bölgesel (lokal) anestezi yeterli olur. Çocuk hasta, panik atak hastaları, göz travmaları veya çok uzun sürmesi beklenen ameliyatlarda genel anestezi yapılabilir.
Ameliyata başlanmadan önce göz steril bir şekilde silinip örtülür. Daha sonra göz içine çok ince aletlerle gözbebeğinin hemen gerisinden beyaz kısımında yaklaşık 1mmlik 3 adet kesi yapılarak ameliyata başlanır.
Önce vitreus jeli çıkarılır. Daha sonra retinadaki yırtık, delik, zar gibi hastalıklı dokuların tedavisi yapılır. Gerekirse lazer işlemi uygulanır. Ameliyatın sonunda göz içinde sıvı, hava, gaz veya silikon bırakılır.
Gözün kendi ürettiği sıvı zaman içerisinde göz içinde bırakılan maddenin yerini alır. Bu hava için 1 hafta, gaz için 2-8 haftadır. Silikon ise göz içinde kaybolmaz ve alınması için ikinci bir ameliyat gerekir.
Göz İçine Gaz veya Silikon Konmasının Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir?
Göziçine konulan gaz zamanla kendi rezorbe olur. Yani ikinci ameliyatla almak gerekmez. Fakat göz içinde gaz olduğu sürece görüntü bulanık olacaktır. Gaz kaybolduktan sonra görüntü düzelir. Erken görme kazanımı gereken hastalara gaz tercih edilmez.
Ayrıca gaz konulduğu zaman hastalığın retinadaki yerine göre belli bir baş pozisyonunda durmak gerekecektir. Bel-boyun fıtığı gibi hastalıkları olan ve baş pozisyonunu koruyamayacak olan hastalarda yine gaz tercih edilmez. Ayrıca gözüne gaz konan biri yüksek irtifaya çıkamaz ve gaz kaybolana kadar uçağa binemez.
Silikon ise şeffaf olduğu için görmeyi bozmaz, uçağa binebilir, baş pozisyonu gerekmez, ve uzun süre göziçinde bırakılabilir. Bazı ciddi patalojilerde veya baş pozisyonu koruyamayan kişilerde silikon tercih edilir. Fakat silikonun iyileşme sürecinden sonra ameliyatla alınması gerekir. Buda ekstra külfettir. Uzun süre gözde bırakılırsa zamanla yapısı bozulur göz tansiyonu yapabilir. Lense ve korneaya zarar verebilir.
Vitrektomi Ameliyatının Riskleri Nelerdir?
Günümüzde başarı oranı yüksek ve komplikayonları az bir cerrahidir. Yinede belli riskleri içermektedir. En sık komplikasyon katarakt gelişimidir. Bunun dışında kanama, enfeksiyon, göz içi basıncında yükselme, hastalığın nüks etmesi, retinada yırtık, retinada ışık hasarı gibi komplikasyonlar görülür. Fakat bunlar hem nadir görülen problemlerdir.