Santral Seröz Retinopati Nedir?
Gözün iç yüzeyini bir çarşaf gibi saran ve görme sinyallerini oluşturan ince sinir tabakasına retina denir. Santral seröz retinopati (SSR), retinanın altında sıvı birikmesi nedeniyle retinanın yapıştığı yerden ayrışması ile karakterize bir hastalıktır. Sıvının kaynağı retina altındaki damar tabakası olan koroid olduğu için santral seröz koroidoretinopati de denir. Bu ayrışma görme merkezi makulada meydana gelirse görme kaybı oluşur. Sıvı uzun süre retina altında kalırsa buradaki görme hücrelerinde kalıcı hasar oluşabilir.
Santral Seröz Retinopati Kimlerde Görülür ve Nedeni Nedir?
Bu hastalık en sık 30-50 yaş arasında görülür. Nadiren daha genç veya daha ileri yaşlarda da gözükebilir. Nedeni bilinmemekle birlikte erkeklerdeki sıklığı kadınlara oranla 6 kat daha fazladır.
SSR gelişiminde stresin rol oynadığı bilinmektedir. Stresli kişiler ve stresli mesleğe sahip olanlarda daha sık görülür. Stres hormonlarından olan kortizolün kan seviyelerinin yükselmesi, koroid kan akımının dengesinin bozulmasına bununda retina altında sıvı birikimine yol açtığı düşünülmektedir. Alerji, romatizma ve bazı diğer hastalıklarda kortizon içeren ilaçların kullanılması SSR gelişimine yolaçabilir. Bu ilaçlar mevcut SSR’si olan kişilerde hastalığın kötüleşmesine sebep olabilir.
Gebelikte de hormon düzeyleri değiştiği için özellikle gebeliğin son döneminde de SSR gelişimi olabilir.
Santral Seröz Retinopatide Belirtiler Nelerdir?
En sık belirti bulanık görmedir. Bunun dışında renkleri soluk görme, cisimleri eğri veya olduğundan farklı boyutta görme gibi şikayetler yapabilir. İnce ayrıntıları görmede ve yüzleri tanımada zorlanma gibi belirtiler olabilir.
Bazen tutulum görme merkezi dışında olur ve belirti vermez. SSR genellikle tek gözü etkilemekle beraber nadiren her iki gözde de tutulum olabilir.
Santral Seröz Retinopati Tanısı Nasıl Konur?
Rutin göz muayenesi sonrasında göz bebekleri damla ile genişletilerek göz arkası (makula) özel mercekler ile muayene edilir. SSR’den şüphe edilirse göz doktorunun gerekli gördüğü göz anjiyografisi ve optik koherens tomografi (OKT-göz tomografisi) tetkiki ile tanı kesinleştirilir. Göz anjiyografisinde kol damarından özel bir boya verilir ve retinada sızıntı yapan alan belirlenir. Hastalığın tedaviye yanıtı ve takibi de OKT tetkiki ile yapılır.
Santral Seröz Retinopati Tedavisi Nasıl Yapılır?
Santral seröz retinopati çoğu olguda herhangi bir tedaviye gerek olmadan 3-4 ay içinde kendiliğinden iyileşir. Bu sürede düzelmeyen ve görme kaybı olan olgularda tedavi gereksinimi doğar. Öncelikle kortizon kullanımı varsa, ilgili bölüm doktoru ile görüşerek mümkünse kortizonun azaltılarak kesilmesi tavsiye edilir. Yaşam şeklinin düzenlenmesi, düzenli uyku ve stresten uzak durma tavsiye edilir.
Tedavide birkaç farklı seçenek vardır. Bunlar ağızdan kullanılan ilaçlar, lazer tedavisi ve soğuk lazer olarak da adlandırılan fotodinamik tedavidir.
Klasik lazer tedavisinde, sıvı sızdıran alan lazer uygulanarak kapatılır. Birkaç ayda sıvı kendiliğinden çekilir. Kaçak alanı merkeze çok yakın veya birden fazla alanda ise lazer yapılması sakıncalıdır zira uygulandığı yerdeki hücrelerde de yanık yapabilir. Bu yüzden günümüzde fazla tercih edilmemektedir.
Fotodinamik tedavide (soğuk lazer), hastanın kolundaki bir damardan özel bir ilaç verilip bu ilacın göze ulaşması beklenir. İlaç göze ulaşınca sızdıran damarlara soğuk lazer uygulanarak yanık yapmadan sızdırmaz hale getirilir. Günümüzde oldukça etkili ve yüz güldürücü sonuçlar elde edilen bir tedavidir. Fotodinamik tedavi ile nüks riskinde de azalma sağlanır.
Hangi tedavinin seçileceği hastalığın süresi, sızdıran alanın yeri ve büyüklüğüne göre doktorunuz tarafından belirlenecektir. SSR’de erken tanı çok önemlidir. Çoğu olguda sadece gözlem ile hastalık düzelir ve uygun tedavi ile kalıcı görme kaybı engellenebilir.