Göz içi kanamaları nedir?
Göz içi kanamaları, genellikle gözün arka kısmında meydana gelen ve birçok farklı hastalığa bağlı olarak oluşabilen bir durumdur. Göz içi kanamalarının hızlı bir şekilde tedavisi gerekmektedir.
Gözün iç yüzeyini bir çarşaf gibi saran ve görme sinyallerini oluşturan ince sinir tabakasına retina denir. Gözün içini dolduran şeffaf jel maddesine ise vitreus denir. Net bir görüntü oluşabilmesi için ışınların vitreusu geçerek retinaya dağılmadan ulaşması gereklidir. Göz içinde kanama geliştiği zaman vitreusun şeffaf yapısı bozulur ve ışınlar retinaya net olarak ulaşamaz. Sonuçta görme kaybı oluşur.
Göz içi kanama sebepleri nelerdir ?
Göz içi kanamaları, göz içinde bulunan damarların yırtılması veya bu damarlardan kan sızmasına sebep olabilecek her hastalıkta meydana gelebilir. Göz içi kanmaları en sık şu nedenlere bağlı olarak görülür;
- Diyabetik retinopati; Şeker hastalarında göz arkasındaki damarlarda hasar oluşur ve oluşan yeni damarlar kanayıp göz içi kanamalarına sebep olur. Göz içi kanamalarının yaklaşık %50 si diyabetik retinopatiye bağlı olarak gelişir.
- Retinal ven (toplar damar) tıkanıklığı; retinada bulunan toplar damarların tıkanması sonrası meydana gelen yeni damar oluşumları yırtılıp göz içi kanamalarına sebep olabilir.
- Retina yırtılması ve dekolman, tüm göz içi kanmalarının yaklaşık %20’si bu sebeple oluşur.
- Her türlü kafa ve göz travmaları, normal retina damarlarında yırtılma yapıp göz içi kanamalarına neden olabilir.
- Arka vitre dekolmanı sırasında jel tabakası ayrışırken retina damarlarında yırtılma yaparak kanamaya sebep olabilir.
- Beyin kanamaları bazen göz damarlarında yırtıma yaparak göz içi kanamalarına sebep olabilmektedir.
- Sarı nokta hastalığına sebep olan anormal damar oluşumları yırtılıp göz içi kanamalarına sebep olabilir.
Bunlar dışında kan sulandırıcı ilaç kullanımı, yüksek tansiyon, ıkınma, ağır kaldırma, göz içi iltihabi hastalıklar ve göz tümörleri de göz içi kanamalarına sebep olabilir.
Göz içi kanamalarında belirtiler nelerdir?
Göz içi kanamalarında en sık belirti bulanık görme ve sinek uçuşmaları veya örümcek ağı şeklinde lekeler görülmesidir. Göz içi kanamalarında ağrı olmaz. Bazen ışık çakmaları görülebilir. Altta yatan hastalığa bağlı olarak kanama öncesi dönemde görme azalması olmuş olabilir.
Göz içi kanamalarında tanı nasıl konur?
Göz içi kanamalarında tedavi planlaması yapılmadan önce kanamanın nedeni belirlenmelidir. Bu sebeple tüm hastalardan ayrıntılı hikaye alınması göz içi kanamalarının sebebinin belirlenmesinde çok önemlidir. Doktorunuz muayene esnasında görme seviyenizi belirleyecek ve gözünüze damla damlatıp gözün arka kısımını inceleyecektir. Gerekli durumlarda göz ultrasonografi incelemesi yapılabilir. Bu sayede göz arkasının görülemediği durumlarda retina dekolmanı veya tümör gibi sebepler ayırt edilebilir. Travma hikayesi varsa göz tomografi incelenerek çevre dokularda problem olup olmadığı belirlenir.
Altta yatan hastalık olup olmadığı belirlenmesi için dahiliye doktoruna yönlendirme yapılabilir. Ayrıca ilaç hikayesi sorgulanmalı ve kanama bozuklukları incelenmelidir.
Göz içi kanamalarında tedavi nasıl planlanır?
Göz içi kanamalarında tedavi, kanamanın sebebine, şiddetine, ve hastanın ihtiyaçlarına göre belirlenir. Örneğin kanama çok şiddetli değilse bile eğer hastanın günlük yaşantısına mani olacak görme kaybı yapıyorsa erken dönemde ameliyat düşünülebilir. Buna karşın gözde müdahale gerektiren acil bir durum yoksa kanamanın kendi kendine açılması beklenebilir. Cerrahi tedavi planlanmadan önce mutlaka kanamanın sebebi belirlenmeli ve altta yatan hastalığa yönelik durum düzeltilmelidir.
Bekleme yöntemi genellikle gözde yırtık, dekolman vb. gibi acil müdahale gerektiren durum yoksa ve hasta diğer gözü ile günlük işlerini yapabiliyor ise tercih edilir. Eğer hasta ameliyat edilmeden beklenecek ise bu süre 3 ay kadardır ve aylık kontroller yapılarak kanamanın durumu takip edilir. Eğer kanama 3 ay geçmesine rağmen halen açılmamış ise ameliyat planlanır.
Hasta tek gözlü ise, gözde kanamaya sebep olan durum acil müdahale gerektiriyorsa veya hasta beklemek istemiyor ise beklemeden ameliyat planlanabilir. Göz içi kanamalarında tedavi vitrektomi ameliyatıdır. Günümüzde cerrahi tekniklerin ve teknolojinin gelişmesiyle vitrektomi ameliyatlarında yüksek başarı oranları sağlanabilmektedir. Bu sayede hastaların daha hızlı ve rahat iyileşmesi sağlanmaktadır. Vitrektomi ameliyatında göz içine çok ince aletler ile girilerek gözün jel maddesi ve kanama temizlenir. Ayrıca yırtık, dekolman gibi ek problemlerin tedavisi sağlanır. Gerekiyor ise şeker hastalarındaki gibi retinopati eşlik eden olgularda lazer tedavisi de yapılabilir. Bu sayede hem kanamanın hem de eşlik eden hastalıkların tedavisi tek seansta yapılmış olur.
Göz içi kanaması olan bir hasta tedavi olmaz ise ne olur?
Göz içi kanamalarında genellikle altta yatan bir hastalık bulunur. Bu hastalığın ne olduğuna göre hastalığın nasıl seyredeciği tahmin edilebilir. Örneğin diyabete bağlı göz içi kanamalarında eğer kanama tedavi edilmez ise retina hasarı zaman içinde ilerleyecek ve durumun tedavi edilemez bir hale gelmesine, hatta körlüğe neden olabilecektir. Yine retina yırtılması ve dekolmanda tedavi geciktirilir ise körlük kaçınılmaz olacaktır.
Göz içi kanamalarında tedaviden sonra beklenti ne olmalıdır?
Göz içi kanamalarında tedavi sonrası görme artışı, altta yatan hastalığa yani kanamanın nedenine bağlıdır. Diyabetik retinopati veya retina dekolmanı gibi hasstalıklarda kanama tedavi edildikten sonra retinanın durumu kontrol edilir. Eğer retina sağlıklı ise görme beklentisi de yüksek olacaktır. Basit kanamalarda ise genellikle göz içi kanama temizlendikten sonra görme artışı beklentisi yüksektir.
Sonuç olarak göz içi kanamaları bir çok farklı hastalığa bağlı olarak gelişebilen bir durumdur. Tedavinin zamanlaması ve başarısı altta yatan hastalığa bağlıdır. Bazı hastalıklarda acil ameliyat gerekirken bazı hastalıklarda beklenebilir. Tüm bunlara ayrıntılı muayene ve tetkikler sonucunda karar verilir.