Retina Dekolmanı Nedir?
Gözün iç yüzeyini bir çarşaf gibi saran ve görme sinyallerini oluşturan ince sinir tabakasına retina denir. Gözün içini dolduran jel maddesine ise vitreus denir. Vitreus normalde retinaya yapışıktır. İlerleyen yaşla beraber jel maddesi sıvılaşır ve büzüşür. Bu değişiklikler belli bir aşamaya gelince jel maddesi retinadan ayrışmaya başlar.
Vitreus ayrışırken sıkı yapışık olduğu yerlerden retinaya çekinti yapar. Retinanın ayrışması çoğunlukla retinada meydana gelen yırtılma ve bu yırtık yerinden retina altına sıvı sızması nedeniyle olur. Genelde retina dekolmanı ise, retinanın yapıştığı dokudan ayrılıp kalkması sonucu oluşan hastalıktır. Retinanın beslenmesi bozulur ve hızlıca tedavi edilmezse görme kaybı kalıcı hale gelir. Yani körlük yapabilir. Bu yüzden acil tedavisi gereken bir hastalıktır.
Retina Dekolmanının nedenleri nelerdir?
Meydana geliş şekline göre 3 tip vardır.
- Yırtıklı retina dekolmanı: En sık görülen tip budur. Gözün boşluğunu dolduran jölemsi sıvı (vitreus) yaşa bağlı olarak veya travma gibi sebeplerle sıvılaşıp büzüşür. Bu büzüşme sırasında retinada delik veya yırtık meydana gelebilir. Eğer bu yırtık farkedilip tedavi edilmez ve delikten içeri sıvı girerse retina ayrışabilir. Bu duruma yırtıklı retina dekolmanı diyoruz.
- Traksiyonel (çekintiye bağlı) retina dekolmanı: Diyabet, travma veya bazı göz hastalıklarında göz içinde çekinti yapan zarlar oluşur. Bu zarlar retinayı çekerek ayrıştırabilir.
- Seröz retina dekolmanı: Sıklıkla göz iltahabı veya travma gibi sebeplerle retina altındaki damarlardan aşırı sıvı geçişi olur. Buda retina altında sıvı birikmesine ve retinanın ayrışmasına neden olur. Bu tip dekolmanda yırtık veya delik yoktur.
Retina dekolmanının belirtileri nelerdir?
Retina dekolmanda ağrı olmaz. Yeni başlayan sinek uçuşması gibi siyah lekeler görülmesi, örümcek ağı şeklinde gölgeler veya tül perde gibi görüntüler retina yırtılmasının belirtileri olabilir. Özellikle bu şikayetlere ışık çakmasının da eşlik etmesi yırtık olasılığını artıran bir belirtidir. Retina ayrışıp dekole olduğu zaman sanki bir taraftan perde kapatıyormuş gibi görme alanında daralma olur. Hastalık daha da ilerlediğinde görme tamamen kaybolabilir. Bu şikayetler gelişirse mutlaka ve acil olarak göz hekimine müracaat edilmelidir.
Retina yırtığı ve dekolmanı nasıl teşhis edilir?
Hastanın gözbebekleri damlalar yardımıyla genişletilip biyomikroskop denilen bir cihaz yardımıyla retina muayenesi yapılır. Retinadaki delik, yırtık ve dekole alan bu şekilde belirlenmiş olur. Bazen göziçinde kanama da olabilir ve direk muayeneyi güçleştirebilir. Bu gibi durumlarda göz ultrasonu çekilmesi gerekebilir.
Retina dekolmanı olan biri nasıl görür?
Retina dekolmanı olan biri, çoğunlukla görüş alanının bir kısmında karanlık veya bulanık bir perde hisseder. Bunun nedeni, retina tabakasının gözün iç yüzeyinden ayrılması sonucu ışığın tam algılanamamasıdır. Uzmanlara göre, erken dönemde fark edilmezse, görme kaybı hızla ilerleyebilir. Bazı kişiler, aniden ortaya çıkan ışık çakmaları veya uçuşan noktalar şeklinde ipuçları hissedebilir. Bu belirtiler, retinanın ayrıldığı yerde sinir hücrelerine ulaşan uyarıların bozulmasıyla ilgilidir. Gözün arka kısmındaki sıvı retinanın altına sızdığında, dokunun beslenmesi aksar ve görme alanı daralır.
Bazen, optik sinire iletilen görüntü sinyalleri kısmen kesintiye uğrar ve kişi bakış yönünde karanlık bir gölge fark eder. Zaman geçtikçe bu gölge büyüyebilir ve nesnelerin biçimini veya rengini algılamak zorlaşır. Acil müdahale ve cerrahi onarım yapılmadığında, görme tamamen kaybolma riskiyle karşı karşıya kalır. Gözü korumak ve retinayı eski konumuna yerleştirmek, genellikle lazer veya özel gaz uygulamalarıyla mümkün hale gelir. Düzenli doktor kontrolü ve erken teşhis, bu tür bir görme bozukluğunun kalıcı hasara dönüşmesini engelleyebilir. Göz sağlığını korumak için flaş ışıklar, kayan noktalar veya ani perde hissi gibi değişimleri ciddiye almak önemlidir.
Retina dekolmanı ne kadar sürede iyileşir?
Retina dekolmanı ne kadar sürede iyileşir? Her ameliyat sonrasında farklılık gösterse de, ortalama olarak birkaç hafta içinde netleşmeye başlar. Gerçekten tam bir toparlanma için bazen birkaç ay beklemek gerekebilir. Cerrahinin türü, hastanın yaşı ve gözün genel sağlığı iyileşme süresini etkiler.
Eğer ameliyat sonrasında düzenli kontrollere gidilmezse veya önerilere uyulmazsa, bu süre uzayabilir. Hastanın dikkatli davranması, gözü darbelerden koruması ve ilaçları düzenli kullanması büyük önem taşır. Görüş kalitesi günbegün artar ve zamanla daha net bir bakış elde edilebilir. Uygun dinlenme, yeterli uyku ve dengeli beslenme de bu süreci hızlandırır.
Buna ek olarak, gözdeki basınç seviyesi ve varsa başka göz sorunları bu iyileşmeye etki eder. Kontroller sırasında doktor, retinanın yerine sağlamca tutunup tutunmadığını inceler. Her hastanın bedeni farklı tepki verdiği için, iyileşme süreci kişiye göre değişebilir.
Retina dekolmanı için risk faktörleri nelerdir?
- Yaş
- Geçirilmiş göz ameliyatı (katarakt ameliyatı gibi)
- Travma
- Yüksek miyopi
- Bir gözden daha önce retina dekolman gelişmesi
- Retinada incelme alanlarının bulunması
Retina yırtığı ve dekolmanı nasıl tedavi edilir?
Retinal Lazer:
Lazer ile yırtık tedavisi poliklinik ortamında yapılabilen çok kolay bir işlemdir. Eğer dekolman gelişmeden önce yırtıklar tespit edilirse, yırtıkların çevresine lazer tedavisi uygulanır ve dekolman gelişiminin önüne geçilmiş olunur. Bu yüzden erken tanı çok önemlidir. Retina altına sıvı geçmiş ise artık lazer tedavisi aşaması geçmiş ve ameliyat zorunlu hale gelmiş demektir.
Retina Dekolmanı Cerrahi Tedavi:
Dekolman gelişmiş ise artık tek seçenek cerrahi tedavidir. Cerrahi tedavide klinik tabloya göre çeşitli yöntemler uygulanabilir. Bunlar göz içine gaz verilmesi ve lazer, çökertme ameliyatı ve vitrektomi ameliyatlarıdır. Hepsinde amaç dekolmana sebep olan sıvının giderilip retinanın yatıştırılması ve yırtıkların kapatılması esasına dayanır.
Göziçine gaz verilerek yırtıktan daha fazla sıvı girmesi engellenir ve retina yatıştırılmasıyla yırtık çevresine lazer veya kriyo tedavi yapılır. Erken yakalanmış belli olgularda uygulanabilir.
Çökertme tedavisinde göz içine girilmeden dışarıdan silikon bir bant ile göze dışarıdan çökertilmek sureti ile yırtığın kapanması sağlanır ve yırtıkların yapışmasını sağlayacak lazer veya kriyoterapi yapılır. Göziçine girilmemesi ve ve göziçi yapıların korunması avantajdır. Fakat ilerlemiş olgularda yapılması uygun olmayabilir.
Vitrektomi ameliyatı, dekolman tedavisinde günümüzde en sık kullanılan yöntemdir. Vitrektomi ameliyatında göze çok küçük delikler açılarak göz içerisine girilir.
Göz jölesi temizlenip retina altındaki sıvı boşaltılır ve yırtıkların çevresine lazer uygulanır. Bu cerrahide tüm çekintiler temizlenebilmekte ve diğer yöntemlerde gözden kaçabilecek olan yırtık veya ufak delikler de tespit edilebilip tedavisi yapılabilmektedir. Ameliyat sonunda göziçine gaz veya silikon verilir. Bundaki amaç yırtıklar kalıcı bir şekilde yapışana kadar tekrar açılmasını engellemektir.
Retina dekolmanı ameliyatından sonra beklenti ne olmalıdır?
Tedavi edilmediği zaman körlüğe sebep olan bir hastalıktır. Günümüzde cerrahi ile %90 oranında başarı ile tedavi edilebilse de, bazı olgularda ikinci bir cerrahi gerekebilir. Bu yüksek başarı oranına rağmen görme artışı herzaman öngörülemeyebilir.
Görme artışı bazen aylar, hatta 1-2 yıl sürebilir. Cerrahi başarı ve görme artışını etkileyen en önemli faktör hastalığın başlangıcı ile ameliyat arasında geçen süredir. Bu yüzden erken tanı ve tedavi bu hastalıkta çok önemlidir. Retina dekolmanı fiyatları hakkında bilgi için hemen randevu alın.