Presbiyopi

Presbiyopi Nedir?

Presbiyopi, gözün yakına odaklama gücünün yaşlanma sebebiyle azalmasıdır. Bu olay yaşlanma sürecinin doğal bir parçasıdır. Presbiyopi Yunanca’da ‘yaşlı göz’ anlamına gelmektedir. Presbiyopi 40’lı yaşlarda ortaya çıkar ve 60 yaşına kadar ilerlemeye devam eder. Genelde 60’lı yaşlarda ilerlemesi durur.

Presbiyopi Neden Olur?

Gözümüzün içinde mercek denilen bir yapı bulunur. Merceğin görevi göze gelen ışınların retinaya odaklanmasını sağlamak ve görüntüyü netleştirmektir. Mercek odaklama işlevini esnek yapısı sayesinde şeklini değiştirerek yapar.  Gençlerde mercek esnek ve yumuşaktır. Bu sayede şeklini kolayca değiştirip odaklama işlevini yapar.40 yaşından itibaren esnekliğini yitirir. Artık şeklini kolay değiştiremez ve odaklama gücü azalır. Sonuçta yakındaki objelerin görüntüsü retinaya düşmez bulanık görünürler. Kitap okumak, dikiş dikmek, telefona bakmak gibi yakın işleri yapmakta zorlanılır.

Normal yaşlanma sürecinin parçası olduğu için, presbiyopiyi durdurmanın veya geri almanın bir yolu yoktur. Presbiyopi ancak gözlük, kontakt lens veya ameliyat gibi yöntemlerden biriyle düzeltilebilir.

Presbiyopinin Belirtileri Nelerdir?

Presbiyopi 40 yaşlarda başlar ve çok yavaş bir hızda ilerler. En hızlı ilerlediği yaşlar 46-52 arasıdır. Bu nedenle hastaların şikayetleri en çok bu yaşlarda belirginleşir ve bu dönemde doktora başvururlar. Eğer hipermetropi gibi yakını görememe gibi göz bozukluğu varsa şikayetler daha erken, buna karşın miyopi gibi yakını görüp uzağı görememe sorunu varsa belirtiler daha geç yaşta ortaya çıkar. En sık görülen şikayetler;

• Normalde okuduğu mesafede net görememe
• Telefon, kitap gibi cisimleri uzaklaştırarak net görmeye çalışmak
• Yakın çalışma, okuma gibi işler sonrası baş ve göz çevresinde ağrı

Şikayetler loş ortamda veya yorgunken daha belirgin hale gelir.

Presbiyopinin Tedavisi Nedir?

Presbiyopi tedavisinde amaç gözün odaklama yaptığındaki görüntüye benzer görüntü sağlamaktır. Bunun için gözlük, kontakt lens, refraktif cerrahi ve göz içi mercek yerleştirilmesi ameliyatı gibi tedavi yöntemleri uygulanabilir.

Gözlük:
Gözlük, presbiyopinin en basit ve güvenli tedavi yöntemidir.

• Okuma (tek odaklı) gözlüğü; Gözünüzde başka bir kırma kusuru yoksa sadece okuma gözlükleri yeterli olacaktır. Aksi takdirde hem uzak hem yakın gözlüğü kullanmanız gerekebilir.
• Bifokal gözlükler; Bu gözlüklerde yakın ve uzak olarak iki farklı odak noktası camda bir hatla ayrılmıştır. Orta mesafe görüntülerde şikayetlere sebep olabilir.
• Trifokal gözlükler; Bifokal gözlüklerdeki şikayetleri azaltmak için yakın, orta ve uzak şeklinde 3 odağı bulunur. Yakın odak okuma için, orta odak bilgisayar kullanımı için ayarlanmıştır.
• Proresif gözlükler; Bu gözlüklerde odak noktaları bir hat şeklinde ayrılmamıştır. Farklı bölgelerde farklı odak noktaları vardır.

Kontakt Lens:
Gözlük kullanmak istemeyen kişiler kontakt lens kullanabilir.

• Monovizyon kontakt lens: Bir göz uzak görüş bir göz yakın görüşe göre ayarlanır. Bu yöntemde hastanın adapte olması denenir. Her hasta tek gözle görüşe alışamaz.
• Multifokal kontakt lens: Bu lenslerin üzerinde farklı odak noktalarında farklı halkalar mevcuttur. Görüntü kalitesinde az miktarda kayıp olur. Hem uzak hem de yakın görüntü aynı netliktedir. Bu durum normal olmamasına karşın beynimiz zamanla adapte olur ve uygun hastalar rahat bir şekilde kullanırlar.

Refraktif Cerrahi:
Lazer refraktif cerrahi: Bu yöntemde bir göz uzağı diğer göz yakını görecek şekilde gözlere lazer tedavisi uygulanır. Yani monovizyon yapılır. Hastanın bu duruma alışması gerekir. Ameliyattan önce mono vizyon kontakt lensler ile hastanın uyumu denenebilir.

• Korneal inlays: Kornea tabakasının içine inlay denen küçük halka şeklinde bir parça yerleştirilir. Bu parça sayesinde korneadan geçen ışınlar kırılır ve yakındaki objeler daha net görülür.

Göz İçi Mercekler (Akıllı Mercekler

Bu merceklerin üzerinde halkalar şeklinde çok sayıda odak noktası bulunur. Bu sayede hem yakın hem uzak mesafeyi net gösterirler. Son yıllarda akıllı mercek de denilen trifokal mercekler ile orta mesafelerinde görüntü netliği arttırılmıştır. Bu merceklerde tüm mesafelerdeki görüntü retinaya aynı anda net olarak düşer.  Bazen ışık saçılmaları, hareli görme gibi şikayetler oluşabilir. Bu durum, beynimizin alıştığı görüntüden farklı olduğu için olur. Hastalar ilk başlarda bu durumu yadırgayabilir. Fakat belli bir süre sonra beynimiz bu duruma alışır ve şikayetler kaybolur. Presbiyopi tedavisi için tüm dünyada en sık bu yöntem uygulanır.