Epiretinal membran nedir?
Makula gözümüzün sinir tabakası olan retinanın merkezinde bulunan, sarı nokta olarak da isimlendirilen yerin adıdır. Görüntünün net oluşturulabilmesi için makulanın doğal şeklinde olması gerekir. Makula üzerinde oluşan ince zarımsı dokuya epiretinal membran denir. Bu zar zamanla büzüşerek makulanın şeklini bozar. Bu da eğri ve bulanık görme gibi şikayetlere sebep olur. Genellikle tek gözde olsa da %10-20 oranında iki gözde de tespit edilebilir.
Epiretinal membran kimlerde ve neden gözükür?
Epiretinal membran çoğu zaman, gözdeki normal yaşlanma sürecindeki değişikliklere bağlı gelişir. Esasen sağlıklı bireylerde, 50 yaş üzeri %2, 70 üzeri %20 oranında gelişme riski vardır. Fakat genellikle bir şikayete sebep olmadığından farkedilmez ve çoğu zaman rutin göz muayenesi sırasında tespit edilir. Yaşa bağlı değişiklikler dışında diyabet, üveit (göz iltahabı), travma, retina damar tıkanıklıkları ve retina yırtık ve dekolmanlarından sonra gelişebilir.
Epiretinal membranda ne gibi belirtiler olur?
Erken evrelerde epiretinal membran hiçbir şikayete sebep olmaz ve genellikle rutin göz muayenesi sırasında tespit edilir. Hastalık oldukça yavaş ilerler ve görsel şikayetlerin ortaya çıkması bazen yıllar sürebilir. Bulanık görme, eğri ve dalgalı görme, cisimlerin boyutlarını olduğudan farklı (büyük veya küçük) görme gibi şikayetler yapabilir. Hastalık daha da ilerlediğinde görme düzeyi iyice azalır. Şikayetlerin geç ortaya çıkma sebeplerinden biri de, hastalık tek gözü etkilediğinden sağlam olan gözün görmeyi dengelemesidir.
Epiretinal membran tanısı nasıl konur?
Rutin göz muayenesi sonrasında göz bebekleri damla ile genişletilerek göz arkası (makula) özel mercekler ile muayene edilir. Doktorunuz epiretinal membrandan şüphelenilirse, optik koherens tomografi (OKT-göz tomografisi) tetkiki yapabilir. Bu tetkik ile epiretinal membranın büyüklüğü, görme hücrelerinin canlılığı konusunda yorum yapılıp tedavi sonrası iyileşme süreci hakkında fikir sahibi olunabilir. Cerrahi planlamada da OKT tetkikinden faydalanılır.
Epiretinal membranın tedavisi nedir?
Epiretinal membran erken evrelerde herhangi bir şikayete veya hasara sebep olmadığı için sadece OKT filmi ve görme muayenesi ile takip edilir. Tedaviye gereksinim için bazen yıllar geçmesi gerekir. Zamanla zar büzüşüp görme hücrelerini etkilemeye başlayınca tedavi gereksinimi doğar. Epiretinal membranın tek tedavisi vitrektomi ameliyatıdır Bu ameliyatta göz içine çok küçük cerrahi aletler ile girilerek göz jeli temizlenir ve hastalığa sebep olan zar soyulur. Cerrahi başarı oranları oldukça yüksek olup görme artışı haftalar ve aylar içerisinde olacaktır. Çok nadiren zar tekrarlayabilir ve bu durumda hasta tekrar ameliyat edilebilir.
Epiretinal membran cerrahisinde risk %1 denecek kadar düşük oranlardadır.